Tristes และ Pontiques หรือกรุงโรม ณ ริมฝั่งทะเลดำ

แปลจากภาษาฝรั่งเศส

กาลครั้งหนึ่ง ในรัชสมัยของจักรพรรดิออกัสตัส มีชายผู้หนึ่งซึ่งอาจเชื่อได้ว่าตนเองมีทุกสิ่งทุกอย่างครบถ้วนสมบูรณ์แล้ว นั่นคือ Publius Ovidius Naso หรือโอวิด กวีผู้โด่งดังในยุคทองของกวีนิพนธ์ลาติน lusor amorum (ผู้ขับขานเรื่องรัก) ปลายปากกาอันเฉียบแหลมของเขาได้พิชิตใจชาวโรม และความสามารถในการแต่งกลอนของเขานั้นเป็นที่อัศจรรย์ยิ่งนัก : «ข้าพเจ้าพยายามเขียนเป็นร้อยแก้ว แต่ถ้อยคำกลับมาเรียงตัวเข้าจังหวะพอดี จนสิ่งที่ข้าพเจ้าเขียนกลายเป็นบทกวีไปเสียทุกครั้ง» ทรัพย์สมบัติ ชาติตระกูล มิตรสหายผู้มีชื่อเสียง บ้านเรือนที่ตั้งอยู่ติดกับเนินคาปิโตล ไม่มีสิ่งใดขาดตกบกพร่องสำหรับอัศวินโรมันผู้นี้ ผู้ดำรงชีวิตอย่างมั่นคงและสะดวกสบายยิ่งกว่าครั้งใดๆ

กระนั้นก็ดี ในเช้าวันหนึ่งของปีที่ 8 แห่งคริสตกาล เมื่อกรุงโรมตื่นขึ้น ข่าวร้ายก็แพร่สะพัดไปทั่วท้องถนน : ลูกรักของเหล่าเทพธิดาแห่งศิลปะ ซึ่งขณะนั้นอายุห้าสิบกว่าปี เพิ่งจากไปภายใต้การคุ้มกันของจักรพรรดิ มิใช่เพื่อไปพักผ่อนอย่างหรูหราบนชายฝั่งอันอบอุ่น หากแต่เพื่อรับ relegatio (การกักบริเวณ)¹ ที่เมืองโทมิส² หมู่บ้านหนาวเหน็บที่อยู่สุดขอบจักรวรรดิ บนชายฝั่งอันทุรกันดารของทะเลดำ³

ปริศนาแห่งความเสื่อมเสียพระทัย

อะไรคือสาเหตุของการ relegatio โดยไม่มีการพิจารณาคดี ด้วยพระประสงค์ของจักรพรรดิออกัสตัสเพียงผู้เดียว และเหตุใดเจ้าชายพระองค์นี้จึงทรงพรากกรุงโรมและราชสำนักจากกวีผู้ยิ่งใหญ่เช่นนี้ เพื่อไปกักขังไว้ท่ามกลางชาวเกเต? นี่คือสิ่งที่ไม่มีใครรู้และจะไม่มีวันรู้ตลอดกาล โอวิดกล่าวถึง carmen et error (บทกวีและความผิดพลาด) โดยพึมพำอย่างลึกลับว่า :

«อา! เหตุใดข้าพเจ้าจึงได้เห็นสิ่งที่ไม่ควรเห็น? เหตุใดดวงตาของข้าพเจ้าจึงกลายเป็นผู้กระทำผิด? และเหตุใดในที่สุด ด้วยความประมาทของข้าพเจ้า ข้าพเจ้าจึงได้รู้ในสิ่งที่ไม่ควรรู้เลย?»

Ovide. Les Élégies d’Ovide pendant son exil [t. I, Élégies des Tristes] (บทกวีไว้อาลัยของโอวิดในช่วงเนรเทศ [เล่ม 1, บทกวีไว้อาลัยแห่งความโศกเศร้า]), trad. du latin par Jean Marin de Kervillars. Paris : d’Houry fils, 1723.

หาก L’Art d’aimer (ศิลปะแห่งความรัก) ซึ่งตีพิมพ์เมื่อทศวรรษก่อนหน้านั้น เป็น carmen หรือข้ออ้างอย่างเป็นทางการ แต่ error หรือความผิดที่แท้จริงยังคงเป็นปริศนาที่ถูกผนึกไว้ในหลุมฝังศพของกวี :

«อาชญากรรมของโอวิดนั้นไม่ต้องสงสัยเลยว่าเป็นการได้เห็นบางสิ่งที่น่าอับอายในครอบครัวของอ็อกตาเวียน […] บรรดานักปราชญ์ยังไม่ได้ตัดสินว่าเขาได้เห็นออกัสตัสกับเด็กหนุ่มคนหนึ่ง […]; หรือว่าเขาได้เห็นมหาดเล็กบางคนในอ้อมแขนของจักรพรรดินีลิเวีย ผู้ซึ่งออกัสตัสอภิเษกสมรสด้วยขณะที่นางตั้งครรภ์กับชายอื่น; หรือว่าเขาได้เห็นจักรพรรดิออกัสตัสยุ่งเกี่ยวกับธิดาหรือหลานสาวของพระองค์เอง; หรือในที่สุดว่าเขาได้เห็นจักรพรรดิออกัสตัสกระทำบางสิ่งที่เลวร้ายกว่านั้น, torva tuentibus hircis [ภายใต้สายตาอันดุดันของฝูงแพะ].»

Voltaire. Œuvres complètes de Voltaire, vol. 45B, […] D’Ovide, de Socrate […] (ผลงานสมบูรณ์ของวอลแตร์ เล่ม 45B, […] ว่าด้วยโอวิด ว่าด้วยโสกราตีส […]). Oxford : Voltaire Foundation, 2010.

ให้เราลืมสมมติฐานทั้งหลายที่มีมากมายและแปลกประหลาดของผู้ที่ต้องการเดาความลับอายุสองพันปีไม่ว่าจะด้วยราคาใดก็ตาม เพียงพอแล้วที่จะรู้ว่า ในความทุกข์ทรมานของการเนรเทศ ในเสียงสะอื้นของความโดดเดี่ยว โอวิดไม่พบทรัพยากรอื่นใดนอกจากบทกวีของเขา และเขาใช้มันทั้งหมดเพื่อเอาใจจักรพรรดิผู้ซึ่งเขาได้ก่อความขุ่นเคืองพระทัย «บรรดาเทพเจ้าบางครั้งก็ยอมอ่อนข้อ» เขาพูดกับตัวเอง จากจุดนี้เอง Tristes (Tristia)⁴ และ Pontiques (Epistulæ ex Ponto)⁵ จึงถือกำเนิดขึ้น

บันทึกแห่งฤดูหนาวอันเป็นนิรันดร์ : โศกนาฏกรรมแห่งโทมิส

บทกวีไว้อาลัยของโอวิดในช่วงเนรเทศเป็นบันทึกของชายผู้หลงทางไกลจากคนที่รัก ไกลจากอารยธรรมที่ครั้งหนึ่งเขาเคยเป็นตัวแทนที่น่ารักที่สุด; เป็นบทคร่ำครวญยาวนานที่ส่งถึงภรรยาของเขา ถึงมิตรสหายที่ยังอยู่ในกรุงโรม และถึงอำนาจอันไร้ความปรานีที่เขารอคอยความเมตตาอย่างไร้ผล เมืองโทมิสปรากฏในบทกวีเหล่านี้ในฐานะ «ดินแดนที่เต็มไปด้วยความขมขื่น» ซึ่งถูกลมและลูกเห็บของฤดูหนาวอันเป็นนิรันดร์โหมกระหน่ำอยู่เสมอ และที่ซึ่งแม้แต่เหล้าองุ่น «กลายเป็นหินด้วยความหนาวเย็น» แข็งตัวเป็นน้ำแข็งที่ต้องใช้ขวานตัด กวีรู้สึกว่าตนเองเป็นคนแปลกหน้าโดยสิ้นเชิงที่นั่น; นักโทษผู้กำลังลืมการพูดภาษาลาตินท่ามกลางคำพูดป่าเถื่อนและเสียงตะโกนน่ากลัวของชาวเกเต :

«พวกเขาสนทนากันในภาษาที่เป็นของพวกเขาเอง; แต่ข้าพเจ้าไม่สามารถทำให้ตัวเองเป็นที่เข้าใจได้นอกจากด้วยท่าทางและสัญญาณ; ที่นี่ข้าพเจ้าถูกมองว่าเป็นคนป่าเถื่อน และพวกเกเตไร้มารยาทเหล่านี้หัวเราะเยาะคำภาษาลาติน.»

Ovide. Les Élégies d’Ovide pendant son exil [t. I, Élégies des Tristes] (บทกวีไว้อาลัยของโอวิดในช่วงเนรเทศ [เล่ม 1, บทกวีไว้อาลัยแห่งความโศกเศร้า]), trad. du latin par Jean Marin de Kervillars. Paris : d’Houry fils, 1723.

เผชิญหน้ากับความทุกข์ยาก

โอวิดหาความกล้าหาญที่จำเป็นในการทนทุกข์กับความยากลำบากอันโหดร้ายเช่นนี้ได้จากที่ใด? จากการเขียน :

«[หากท่าน] ถามว่าข้าพเจ้าทำอะไรที่นี่ ข้าพเจ้าจะบอกท่านว่าข้าพเจ้าหมกมุ่นอยู่กับการศึกษาที่ดูเหมือนไร้ประโยชน์ แต่ถึงกระนั้นก็มีประโยชน์สำหรับข้าพเจ้า; และแม้ว่ามันจะใช้เพียงเพื่อทำให้ข้าพเจ้าลืมความทุกข์ของตัวเอง นั่นก็ไม่ใช่ข้อได้เปรียบเล็กน้อย : โชคดีเพียงใดหากในการเพาะปลูกทุ่งนาที่แห้งแล้งเช่นนี้ ข้าพเจ้าจะเก็บเกี่ยวผลอะไรสักอย่างได้บ้าง.»

Ovide. Les Élégies d’Ovide pendant son exil, t. II, Élégies pontiques (บทกวีไว้อาลัยของโอวิดในช่วงเนรเทศ เล่ม 2, บทกวีไว้อาลัยแห่งปอนตุส), trad. du latin par Jean Marin de Kervillars. Paris : d’Houry, 1726.

อนึ่ง สุภาพบุรุษโรมันในอดีตยังไม่ได้หายไปโดยสิ้นเชิง : ความสง่างาม ลักษณะที่พิถีพิถัน การเปรียบเทียบที่ฉลาดหลักแหลมมากกว่ามั่นคงยังคงอยู่ บางครั้งถึงขั้นมากเกินไป ควินทิเลียนเคยตัดสินว่าเขาหมกมุ่นกับความโชคร้ายของตัวเองน้อยกว่า amator ingenii sui (หลงใหลในอัจฉริยภาพของตัวเอง) ตามที่เซเนกาผู้บิดากล่าว โอวิดรู้ดีว่า «มีความฟุ่มเฟือยอะไรบ้างในบทกวีของเขา» แต่ก็ยอมรับมัน : «เขาพูดว่าบางครั้งใบหน้าก็ดูสวยงามขึ้นด้วยไฝเม็ดหนึ่ง» ความคงเส้นคงวาในการใส่รูปแบบบางอย่างให้กับความคิดของเขา ใส่ «ไฝเม็ดหนึ่ง» ตามแบบฝรั่งเศส — «แทบจะพูดได้ว่าเขาเกิดมาท่ามกลางพวกเรา» ผู้แปล ฌ็อง มาแร็ง เดอ แกร์วิยาร์ กล่าว — คือเครื่องหมายสุดท้ายของบุคลิกภาพของเขา การปฏิเสธอย่างเปิดเผยที่จะปล่อยให้การอยู่ห่างไกลจากเมืองหลวงทำลายศิลปินในตัวเขา และหลังจากบรรยายการอยู่ห่างไกลนี้บ่อยครั้งว่าเป็นความตายชนิดหนึ่ง ในที่สุดเขาก็พบกรุงโรม ณ ริมฝั่งทะเลดำ และสรุปว่า : «ดินแดนที่โชคชะตาได้วางข้าพเจ้าไว้ต้องเป็นกรุงโรมสำหรับข้าพเจ้า นางมิวส์ผู้โชคร้ายของข้าพเจ้าพอใจกับเวทีนี้ […] : นี่คือพระประสงค์ของเทพเจ้าผู้ทรงอำนาจ.»⁶

เพื่อศึกษาเพิ่มเติม

เกี่ยวกับ Pontiques (จดหมายจากปอนตุส)

คำอ้างอิง

« Cernis ut in duris – et quid bove firmius ? – arvis
Fortia taurorum corpora frangat opus.
Quæ numquam vacuo solita est cessare novali
Fructibus adsiduis lassa senescit humus.
Occidet, ad circi si quis certamina semper
Non intermissis cursibus ibit equus.
Firma sit illa licet, solvetur in æquore navis
Quæ numquam liquidis sicca carebit aquis.
Me quoque debilitat series inmensa malorum
Ante meum tempus cogit et esse senem. »

Epistulæ ex Ponto (จดหมายจากปอนตุส) บน Wikisource latina, [ออนไลน์], เข้าถึงเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2025

« ท่านเห็นมิใช่หรือว่าวัวที่ไถนาดินแข็งมานานเพียงใด ในที่สุดก็ต้องพ่ายแพ้ต่องานหนักเช่นนี้ : แต่กระนั้น มีสิ่งใดเล่าที่แข็งแกร่งกว่าวัว ? ผืนดินที่ไม่เคยได้พักผ่อนก็เหนื่อยล้าในที่สุดจากการให้ผลผลิตทุกปี ม้าที่ถูกใช้งานอย่างต่อเนื่องไม่หยุดหย่อนในการต่อสู้ของสนามแข่งม้าก็จะล้มลงในที่สุดกลางการวิ่ง เรือไม่ว่าจะดีเพียงใด หากอยู่ในน้ำตลอดเวลา ก็จะแตกร้าวและพังทลายด้วยตัวเอง เช่นเดียวกัน ความทุกข์ยาวนานต่อเนื่องทำให้ข้าพเจ้าเหนื่อยล้า อ่อนแอ และแก่ก่อนวัย »

โอวิด. Les Élégies d’Ovide pendant son exil, t. II, Élégies pontiques (บทกวีโศกนาฏกรรมของโอวิดในช่วงเนรเทศ เล่ม 2 บทกวีปอนตุส), แปลจากภาษาละตินโดย Jean Marin de Kervillars. ปารีส : d’Houry, 1726.

« ท่านเห็นมิใช่หรือว่างานหนักในท้องทุ่งทำลายร่างกายแข็งแกร่งของวัว ; แต่กระนั้น มีสิ่งใดเล่าที่แข็งแกร่งกว่าวัว ? ผืนดินที่อุ้มชูผลผลิตอยู่เสมอก็เหนื่อยล้า อ่อนแรงจากการให้ผลไม่หยุดหย่อน ; มันจะตาย ม้าศึกที่ถูกบังคับให้ต่อสู้อย่างไม่หยุดพักในสนามแข่งม้า ; และเรือที่ข้างลำเปียกชื้นอยู่เสมอไม่เคยได้แห้งบนหาดทราย ไม่ว่าจะแข็งแกร่งเพียงใดก็จะแตกร้าวกลางคลื่น เช่นเดียวกัน ข้าพเจ้าเองก็อ่อนแอลงจากความทุกข์ไม่สิ้นสุด รู้สึกแก่ก่อนวัยอันควร »

โอวิด. Œuvres complètes. […] Les Tristes ; Les Pontiques […] (ผลงานสมบูรณ์ […] บทโศก ; จดหมายจากปอนตุส […]), แปลจากภาษาละตินโดย Charles Nisard. ปารีส : J.-J. Dubochet et Cie, ชุด « Collection des auteurs latins » (« ชุดนักประพันธ์ละติน »), 1838.

« ท่านไม่เห็นหรือว่างานหนักในดินแข็งสึกกร่อนร่างกายทรงพลังของวัวกระทิง ? แต่กระนั้น มีสิ่งใดเล่าที่ทนทานกว่าวัว ? เพราะไม่ได้ลิ้มรสการพักผ่อนของที่ดินรกร้างเป็นระยะ ผืนดินที่เหนื่อยล้าจากการเก็บเกี่ยวต่อเนื่องก็ประสบกับความชราภาพเช่นกัน เช่นเดียวกัน ม้าจะตายหากเข้าร่วมการแข่งขันทุกครั้งในสนามแข่งม้าโดยไม่เคยงดการวิ่งสักครั้ง และไม่ว่าจะแข็งแกร่งเพียงใด เรือก็จะแตกออกกลางทะเล หากไม่เคยถูกนำออกจากน้ำและวางไว้ในอู่แห้ง และข้าพเจ้า เช่นเดียวกัน ความทุกข์ไม่สิ้นสุดต่อเนื่องนี้สึกกร่อนข้าพเจ้าและทำให้ข้าพเจ้าเป็นคนชราก่อนกำหนด »

โอวิด. Les Tristes ; Les Pontiques ; Ibis ; Le Noyer ; Halieutiques (บทโศก ; จดหมายจากปอนตุส ; อิบิส ; ต้นวอลนัท ; บทกวีว่าด้วยการประมง), แปลจากภาษาละตินโดย Émile Ripert. ปารีส : Garnier frères, ชุด « Classiques Garnier » (« คลาสสิกการ์นิเยร์ »), 1937.

« ท่านเห็นว่าในดินยากลำบาก งานหนักทำลายร่างกายแข็งแกร่งของวัวกระทิง – และมีสิ่งใดเล่าที่ทนทานกว่าวัว ? ผืนดินที่ไม่เคยรู้จักการพักผ่อนของที่ดินรกร้างก็แก่ชรา เหนื่อยล้าจากการผลิตไม่หยุดหย่อน มันจะตาย ม้าที่เข้าร่วมการแข่งขันทุกครั้งในสนามแข่งม้าโดยไม่งดการวิ่งสักครั้ง ไม่ว่าจะแข็งแกร่งเพียงใด มันจะแตกสลายกลางทะเล เรือที่ไม่เคยถูกนำออกจากน้ำและปล่อยให้แห้ง ข้าพเจ้าเช่นกัน ความทุกข์ไม่สิ้นสุดต่อเนื่องทำให้ข้าพเจ้าเหนื่อยล้าและทำให้ข้าพเจ้าเป็นคนชราก่อนกำหนด »

โอวิด. Pontiques (จดหมายจากปอนตุส), แปลจากภาษาละตินโดย Jacques André. ปารีส : Les Belles Lettres, ชุด « Collection des Universités de France » (« ชุดมหาวิทยาลัยฝรั่งเศส »), 1977.

« ท่านเห็นว่าในดินยากลำบาก ความเหนื่อยล้าทำลายร่างกายแข็งแกร่งของวัว ; แต่กระนั้น มีสิ่งใดเล่าที่แข็งแกร่งกว่าวัว ? ผืนดินที่ไม่เคยถูกปล่อยให้ว่างเปล่า ไม่เคยเป็นที่ดินรกร้าง ก็เหนื่อยล้า อ่อนแรงจากการให้ผลผลิตไม่หยุดหย่อน มันจะตาย ม้าศึกที่ไม่หยุดพัก ไม่มีช่วงว่าง เข้าร่วมการต่อสู้ในสนามแข่งม้าเสมอ ไม่ว่าเรือจะแข็งแกร่งเพียงใด มันจะตาย หากไม่เคยแห้ง หากถูกคลื่นทำให้เปียกอยู่เสมอ และข้าพเจ้าเช่นกัน ความทุกข์ไม่สิ้นสุดต่อเนื่องทำให้ข้าพเจ้าอ่อนแอและแก่ก่อนวัย »

โอวิด. Œuvres complètes d’Ovide, t. X, [Pontiques] (ผลงานสมบูรณ์ของโอวิด เล่ม 10 [จดหมายจากปอนตุส]), แปลจากภาษาละตินโดย Marie Nicolas Joseph Caresme. ปารีส : C.-L.-F. Panckoucke, ชุด « Bibliothèque latine-française » (« ห้องสมุดละติน-ฝรั่งเศส »), 1836.

« ท่านเห็นว่าวัวซึ่งเป็นสัตว์ที่แข็งแกร่งที่สุดเหนื่อยล้าจากการไถนา และผืนดินที่ไม่ได้รับการพักผ่อน แต่ถูกหว่านเมล็ดอยู่เสมอ ก็เหนื่อยล้าจากการให้เมล็ดพืชในที่สุด ม้าจะถูกใช้จนตายในที่สุด หากถูกบังคับให้วิ่งในสนามแข่งม้าโดยไม่ได้พักผ่อน ไม่ว่าเรือจะดีเพียงใด มันจะรั่วอย่างแน่นอน หากไม่เคยถูกวางไว้ให้แห้ง ข้าพเจ้าเช่นกันอ่อนแอลงจากความทุกข์ไม่สิ้นสุดที่ข้าพเจ้าทนทุกข์ และข้าพเจ้าแก่ก่อนวัยเพราะสิ่งนี้ »

โอวิด. Les Œuvres (ผลงาน), แปลจากภาษาละตินโดย Étienne Algay de Martignac. ลียง, 1697.

« ท่านรู้ว่าเมื่อดินแข็ง วัวร่างกายแข็งแรง
(และมีสิ่งใดเล่าที่แข็งแรงกว่าวัว ?) ก็เหนื่อยล้าจากงาน ;
ดินที่ไม่เคยถูกปล่อยให้รกร้างก็แก่ชรา
เหนื่อยล้าจากการเก็บเกี่ยวต่อเนื่อง ;
หากม้าเข้าร่วมการแข่งขันในสนามแข่งม้าบ่อยครั้ง
โดยไม่มีช่วงห่างระหว่างการวิ่ง มันจะตาย ;
เรือไม่ว่าจะแข็งแกร่งเพียงใด จะอับปางหากไม่เคย
ถูกวางไว้ให้แห้ง ห่างจากความชื้น
ข้าพเจ้าเช่นกัน ถูกทำให้เป็นอัมพาตจากความทุกข์ต่อเนื่องยาวนาน
ที่ทำให้ข้าพเจ้าชราภาพก่อนวัย »

โอวิด. Les Tristes ; Les Pontiques (บทโศก ; จดหมายจากปอนตุส), แปลจากภาษาละตินโดย Danièle Robert. อาร์ลส์ : Actes Sud, ชุด « Babel » (« บาเบล »), 2020.

« ท่านรู้ว่าสัตว์ในทุ่งนาเหนื่อยล้าเพียงใด
(และสัตว์ใช้งาน กระนั้น ก็ทนทานต่อความเจ็บปวด)
ผืนดินที่เหนื่อยล้าจากการเก็บเกี่ยวบ่อยครั้ง
ไม่มีที่ดินรกร้างก็แก่ชรา
และม้าจะตาย
หากมันเข้าร่วมการแข่งขันทุกครั้งในสนามแข่งม้า
ไม้พายลงน้ำบ่อยครั้ง จนในที่สุดก็หัก

สำหรับข้าพเจ้า ก็เช่นเดียวกัน
ความทุกข์ไม่หยุดหย่อน
ความเจ็บปวดต่อเนื่องนี้
ได้ทำให้สามีของท่านเป็นชายชราก่อนกำหนด »

โอวิด. Tristes ; Pontiques (บทโศก ; จดหมายจากปอนตุส), แปลจากภาษาละตินโดย Marie Darrieussecq. ปารีส : P.O.L, 2008.

« ท่านไม่เห็นหรือว่างานไถนาทำให้วัวเหนื่อยล้า ไม่ว่าพวกมันจะแข็งแกร่งเพียงใด ? ผืนดินที่ไม่เคยได้พักเป็นที่ดินรกร้าง เพราะไม่เคยได้พักผ่อน ก็เหนื่อยล้าจากการให้ผลผลิตในที่สุด ม้าจะล้มลงในสนามแข่งม้า หากไม่ได้รับการพักผ่อนสำหรับการวิ่งและการต่อสู้ ให้เรือถูกสร้างอย่างแข็งแกร่งจนไม่มีสิ่งใดคลอนแคลน กระนั้นก็ตาม มันจะแตกร้าวในน้ำ หากไม่เคยถูกวางไว้ให้แห้ง ดังนั้น ข้าพเจ้าสามารถกล่าวได้ว่าความยาวนานของความทุกข์ทำให้ข้าพเจ้าอ่อนแอลงอย่างมาก ; และข้าพเจ้าพบว่าตนเองถูกบังคับให้แก่ก่อนวัย »

โอวิด. De Ponto libri IV, cum interpretatione gallica – Les Quatre Livres des épîtres d’Ovide, écrites à plusieurs de ses amis, du lieu de son exil dans la province de Pont (หนังสือสี่เล่มจากปอนตุส พร้อมการแปลภาษาฝรั่งเศส – หนังสือจดหมายสี่เล่มของโอวิด เขียนถึงเพื่อนหลายคน จากสถานที่เนรเทศในจังหวัดปอนตุส), แปลจากภาษาละตินโดย Michel de Marolles. ปารีส : L. Billaine, 1661.

ดาวน์โหลด

บันทึกเสียง

ผลงานตีพิมพ์

เกี่ยวกับ Tristes (ความทุกข์)

บทอ้างอิง

« Parve – nec invideo – sine me, liber, ibis in Urbem :
Ei mihi, quod domino non licet ire tuo !
Vade, sed incultus, qualem decet exulis esse ;
Infelix habitum temporis hujus habe.
Nec te purpureo velent vaccinia fuco –
Non est conveniens luctibus ille color »

Tristia บน Wikisource latina, [ออนไลน์], สืบค้นเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2025

« หนังสือของข้าเอ๋ย เจ้าจะไปกรุงโรม และเจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า ข้าไม่อิจฉาเจ้าหรอก แต่อนิจจา! ทำไมนายของเจ้าไม่ได้รับอนุญาตให้ไปด้วยตนเองเล่า จงไปเถิด แต่จงไปอย่างเรียบง่าย เหมาะสมกับหนังสือของผู้ถูกเนรเทศ โอ้ผลงานอาภัพเอ๋ย! ขอให้เครื่องประดับของเจ้าสอดคล้องกับกาลเวลาที่เราดำรงอยู่ อย่าปกคลุมตัวเจ้าด้วยหนังสีม่วงแดง ความงดงามเช่นนั้นไม่เหมาะกับยามไว้ทุกข์และหลั่งน้ำตา »

Ovide. Les Élégies d’Ovide pendant son exil [t. I, Élégies des Tristes] (บทโศกาลัยของโอวิดระหว่างการเนรเทศ [เล่ม 1 บทโศกาลัยแห่งความทุกข์]), trad. du latin par Jean Marin de Kervillars. Paris : d’Houry fils, 1723.

« เอาเถอะ ข้ายินยอม หนังสือน้อยเอ๋ย เจ้าจะไปยังนครนั้นโดยปราศจากข้า
ที่ซึ่งนายของเจ้า อนิจจา! ไม่มีสิทธิ์จะไป
จงไปเถิด แต่จงไปอย่างสมถะ เหมาะกับการเนรเทศของข้า
จงสวมใส่เครื่องแต่งกายแห่งชะตากรรมของข้า ผู้อาภัพ
อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อแต่งแต้มสีม่วงแดงให้เจ้า –
นั่นไม่ใช่สีที่เหมาะกับความทุกข์ของข้า »

Ovide. Les Tristes : poèmes choisis (ความทุกข์ : บทกวีคัดสรร), trad. du latin par Dominique Poirel. Paris : La Différence, coll. « Orphée », 1989.

« จงไปเถิด หนังสือน้อยเอ๋ย ข้ายินยอม จงไปโดยปราศจากข้าในนครนั้น ที่ซึ่ง อนิจจา! ข้าผู้เป็นบิดาของเจ้าไม่ได้รับอนุญาตให้ไป จงไป แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับ เหมาะกับบุตรของผู้ถูกเนรเทศ และเป็นทุกข์ จงรับเอาสัญลักษณ์แห่งความอาภัพ ขออย่าให้ลูกบลูเบอร์รี่แต่งแต้มเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง สีนั้นไม่ใช่สีแห่งการไว้ทุกข์ »

Ovide. Œuvres complètes. […] Les Tristes ; Les Pontiques […] (ผลงานสมบูรณ์ […] ความทุกข์ ; จดหมายจากปงตุส […]), trad. du latin par Charles Nisard. Paris : J.-J. Dubochet et Cie, coll. « Collection des auteurs latins », 1838.

« หนังสือน้อยเอ๋ย ข้าไม่ขัดขวางความสุขของเจ้า เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า ไปยังกรุงโรม อนิจจา! ที่ซึ่งบิดาของเจ้าไม่อาจไปได้ จงไปเถิด แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับ เหมาะกับบุตรของผู้ถูกเนรเทศ ผู้อาภัพ จงสวมเครื่องแต่งกายแห่งความโชคร้าย อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อปกคลุมเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง สีนั้นไม่เหมาะกับความเศร้า »

Ovide. Les Tristes ; Les Pontiques ; Ibis ; Le Noyer ; Halieutiques (ความทุกข์ ; จดหมายจากปงตุส ; อิบิส ; ต้นวอลนัท ; การประมง), trad. du latin par Émile Ripert. Paris : Garnier frères, coll. « Classiques Garnier », 1937.

« หนังสือน้อยเอ๋ย – ข้าไม่อิจฉา – เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า อนิจจา! นายของเจ้าถูกห้ามไม่ให้ไปที่นั่น จงไป แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับ เหมาะกับหนังสือของผู้ถูกเนรเทศ ผู้อาภัพ จงสวมเครื่องแต่งกายตามสถานการณ์! อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อแต่งแต้มเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง – สีนั้นไม่เหมาะกับความเศร้า »

Ovide. Tristes (ความทุกข์), trad. du latin par Jacques André. Paris : Les Belles Lettres, coll. « Collection des Universités de France », 1968.

« หนังสือน้อยเอ๋ย ข้าไม่ขัดขวางความสุขของเจ้า เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า ไปยังกรุงโรม อนิจจา! ที่ซึ่งบิดาของเจ้าไม่อาจไปได้ จงไปเถิด แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับ เหมาะกับบุตรของผู้ถูกเนรเทศ ผู้อาภัพ จงสวมเครื่องแต่งกายแห่งความโชคร้าย อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อปกคลุมเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง สีนั้นไม่เหมาะกับความเศร้า »

Ovide. Œuvres choisies, t. II. […] Les Tristes (ผลงานคัดสรร เล่ม 2 […] ความทุกข์), trad. du latin par Armand-Balthazard Vernadé, revue par Émile Pessonneaux. Paris : Garnier frères, 1861.

« เล่มเล็กเอ๋ย ข้าไม่ขัดขวางความสุขของเจ้า เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า ไปยังกรุงโรม อนิจจา! ที่ซึ่งบิดาของเจ้าไม่อาจไปได้ จงไปเถิด แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับ เหมาะกับผลงานของผู้ถูกเนรเทศ ผู้อาภัพ จงรักษาเครื่องแต่งกายแห่งความโชคร้าย อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อปกคลุมเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง สีอันมั่งคั่งนั้นไม่เหมาะกับความเศร้า »

Ovide. Œuvres complètes d’Ovide, t. IX, [Tristes] (ผลงานสมบูรณ์ของโอวิด เล่ม 9 [ความทุกข์]), trad. du latin par Armand-Balthazard Vernadé. Paris : C.-L.-F. Panckoucke, coll. « Bibliothèque latine-française », 1834.

« เจ้าต้องการไปกรุงโรมโดยปราศจากข้าหรือ หนังสือของข้าเอ๋ย? ข้าไม่อิจฉาความสุขของเจ้า อนิจจา! ทำไมนายของเจ้าจึงไม่ได้รับอนุญาตให้ไปด้วยเจ้า จงไปเถิด แต่จงไปโดยปราศจากเครื่องประดับเหมือนผู้ถูกเนรเทศควรเป็น จงปกคลุมตัวเจ้าตามสภาพที่ความโชคร้ายได้กำหนดให้เจ้า ไม่ใช่ด้วยปกที่ย้อมสีม่วงแดงและสีม่วง เพราะสีนั้นไม่เหมาะกับการไว้ทุกข์ »

Ovide. Les Œuvres (ผลงาน), trad. du latin par Étienne Algay de Martignac. Lyon, 1697.

« เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า หนังสือน้อยเอ๋ย (และข้าไม่โกรธเจ้า)
อนิจจา! ข้าผู้เป็นนายของเจ้า ไม่ได้รับอนุญาตให้ไปที่นั่น!
จงไปเถิด แต่จงไปโดยปราศจากการตระเตรียม เหมาะกับผู้ถูกเนรเทศ
จงสวมรูปลักษณ์ของสถานการณ์ข้า ผู้อาภัพ
อย่าใช้ลูกบลูเบอร์รี่เพื่อปกคลุมเจ้าด้วยสีย้อมม่วงแดง
สีนั้นไม่เหมาะกับความทุกข์ »

Ovide. Les Tristes ; Les Pontiques (ความทุกข์ ; จดหมายจากปงตุส), trad. du latin par Danièle Robert. Arles : Actes Sud, coll. « Babel », 2020.

« หนังสือน้อยเอ๋ย
อนิจจา
จงไปโดยปราศจากข้าในนครที่ข้าถูกห้าม

จงไปอย่างเรียบง่าย
โดยปราศจากเครื่องประดับวิจิตร
เหมาะกับผู้ถูกเนรเทศ

เสื้อผ้าธรรมดาประจำวัน
ผู้ถูกตัดสิทธิ์ไม่สวมสีม่วงแดง
การไว้ทุกข์ไม่ใช้สีแดง »

Ovide. Tristes ; Pontiques (ความทุกข์ ; จดหมายจากปงตุส), trad. du latin par Marie Darrieussecq. Paris : P.O.L, 2008.

« หนังสือน้อยเอ๋ย ข้าไม่ปฏิเสธ เจ้าจะไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า – ไปยังกรุงโรม อนิจจา ที่ซึ่งนายของเจ้าไม่มีสิทธิ์จะไปอีกต่อไป! จงไปเถิด แต่จงแต่งตัวให้โทรม เหมาะกับหนังสือของผู้ถูกเนรเทศ จงสวมเครื่องแต่งกายของฤดูกาลอันเศร้าโศกนี้ในชีวิตข้า ผู้อาภัพ ข้าไม่ต้องการให้เจ้าแต่งแต้มด้วยสีย้อมม่วงแดงของลูกบลูเบอร์รี่ ความสดใสเช่นนั้นไม่เหมาะกับการไว้ทุกข์ »

Ovide. L’Exil et le Salut : Tristes et Pontiques (การเนรเทศและความรอด : ความทุกข์และจดหมายจากปงตุส), trad. du latin par Chantal Labre. Paris : Arléa, coll. « Retour aux grands textes », 1991.

« หนังสือน้อยของข้าเอ๋ย เจ้าจะเดินทางไปกรุงโรมโดยปราศจากข้า (ข้าไม่อิจฉาเจ้า) แต่ข้าเสียใจมากที่นายของเจ้าไม่ได้รับอนุญาตให้ทำเช่นเดียวกัน เอาเถอะ! ข้าอนุญาตให้เจ้าไป แต่เมื่อไปกรุงโรม จงไปโดยปราศจากขบวน อย่านำเครื่องประดับไป และจงเป็นเหมือนผู้ถูกเนรเทศที่น่าสงสารควรเป็น พร้อมเครื่องแต่งกายตามฤดูกาลที่เหมาะสมกับความโชคร้ายของเจ้า อย่าให้สีม่วงเข้มผสมกับสีม่วงแดงประดับปกของเจ้า สีนั้นไม่เหมาะกับการไว้ทุกข์ »

Ovide. Tristium libri V, cum interpretatione gallica – Les Tristes d’Ovide (หนังสือความทุกข์ห้าเล่ม พร้อมการแปลภาษาฝรั่งเศส – ความทุกข์ของโอวิด), trad. du latin par Michel de Marolles. Paris : L. Billaine, 1661.

ดาวน์โหลด

บันทึกเสียง

Béatrice Commengé et Danièle Robert à propos de Tristes et de Pontiques. (เบอาตริซ กอมม็องเฌ และ ดานีแยล โรแบร์ กล่าวถึง ความทุกข์ และ จดหมายจากปงตุส) (France Culture)
Romain de Becdelièvre à propos de Tristes et de Pontiques. (โรแม็ง เดอ เบ็กเดอลีแยฟร์ กล่าวถึง ความทุกข์ และ จดหมายจากปงตุส) (France Culture)

ผลงานตีพิมพ์

Traduction de Tristes par Armand-Balthazard Vernadé (éd. électronique). (การแปล ความทุกข์ โดย อาร์ม็อง-บัลตาซาร์ แวร์นาเด (ฉบับอิเล็กทรอนิกส์)) (Roma quadrata)
Traduction de Tristes par Charles Nisard (éd. électronique). (การแปล ความทุกข์ โดย ชาร์ล นิซาร์ (ฉบับอิเล็กทรอนิกส์)) (Site de Philippe Remacle)
Traduction de Tristes par Jean Marin de Kervillars (1798-1799). (การแปล ความทุกข์ โดย ฌอง มาแร็ง เดอ แกร์วียาร์ (1798-1799)) (American Libraries)
Traduction de Tristes par Étienne Algay de Martignac (1697). (การแปล ความทุกข์ โดย เอเตียน อัลเก เดอ มาร์ตีญัก (1697)) (Google Livres)
Traduction de Tristes par Étienne Algay de Martignac (1750). (การแปล ความทุกข์ โดย เอเตียน อัลเก เดอ มาร์ตีญัก (1750)) (Google Livres)
Traduction partielle de Tristes par Jean-Jacques Le Franc de Pompignan (1750). (การแปลบางส่วนของ ความทุกข์ โดย ฌอง-ฌาก เลอ ฟร็อง เดอ ปงปีญ็อง (1750)) (Google Livres)
Édition et traduction de Tristes par Jacques André (1968). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย ฌาก อองเดร (1968)) (Les Belles Lettres)
Édition et traduction de Tristes par Armand-Balthazard Vernadé (1834). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย อาร์ม็อง-บัลตาซาร์ แวร์นาเด (1834)) (Bibliothèque nationale de France (BnF))
Édition et traduction de Tristes par Armand-Balthazard Vernadé, revue par Émile Pessonneaux (1860). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย อาร์ม็อง-บัลตาซาร์ แวร์นาเด ตรวจแก้โดย เอมีล เปสซอนโน (1860)) (Google Livres)
Édition et traduction de Tristes par Charles Nisard (1838). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย ชาร์ล นิซาร์ (1838)) (Google Livres)
Édition et traduction de Tristes par Jean Marin de Kervillars (1723). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย ฌอง มาแร็ง เดอ แกร์วียาร์ (1723)) (Google Livres)
Édition et traduction de Tristes par Michel de Marolles (1661). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย มิเชล เดอ มารอล (1661)) (Google Livres)
Édition et traduction de Tristes par Étienne Algay de Martignac (1697). (ฉบับพิมพ์และการแปล ความทุกข์ โดย เอเตียน อัลเก เดอ มาร์ตีญัก (1697)) (Google Livres)
Édition et traduction partielles de Tristes par Eugène Fallex (1878). (ฉบับพิมพ์และการแปลบางส่วนของ ความทุกข์ โดย เออแฌน ฟาแล็กซ์ (1878)) (Bibliothèque nationale de France (BnF))
Édition et traduction partielles de Tristes par Jean-Jacques Le Franc de Pompignan (1784). (ฉบับพิมพ์และการแปลบางส่วนของ ความทุกข์ โดย ฌอง-ฌาก เลอ ฟร็อง เดอ ปงปีญ็อง (1784)) (Google Livres)

บรรณานุกรม

Carcopino, Jérôme. « L’exil d’Ovide » (การเนรเทศของโอวิด) dans Rencontres de l’histoire et de la littérature romaines (การพบกันของประวัติศาสตร์และวรรณกรรมโรมัน). Paris : Flammarion, 1963.
Cuvillier-Fleury, Alfred-Auguste. « Ovide » (โอวิด). Revue de Paris (วารสารแห่งปารีส), t. XVI, 1830, p. 200-216. (Google Livres).
Goudot, Marie. Tristia : figures d’exil (Tristia : รูปลักษณ์แห่งการเนรเทศ). Rennes : La Part commune, coll. « L’Étranger familier », 2006.
La Mothe Le Vayer, François de. De la patrie et des étrangers : et autres petits traités sceptiques (ว่าด้วยมาตุภูมิและคนต่างชาติ : และบทความสงสัยสั้นๆ อื่นๆ). Paris : Desjonquères, coll. « Collection 17^e siècle », 2003.
Laurens, Pierre. Histoire critique de la littérature latine : de Virgile à Huysmans (ประวัติศาสตร์วิพากษ์ของวรรณกรรมลาติน : จากเวอร์จิลถึงอุยส์ม็องส์). Paris : Les Belles Lettres, 2014.
Pfaff-Reydellet, Maud. « L’hiver éternel de Scythie : dimension métapoétique de l’évocation des confins » (ฤดูหนาวอันเป็นนิรันดร์ของไซเธีย : มิติเหนือกวีนิพนธ์ของการกล่าวถึงดินแดนชายขอบ) dans Segetis certa fides meæ : hommages offerts à Gérard Freyburger (Segetis certa fides meæ : สดุดีแด่เชราร์ เฟรย์บูร์เกอร์). Turnhout : Brepols, coll. « Recherches sur les rhétoriques religieuses », 2021, p. 135-151.
Pogacias, Andrei. « Ovide, un poète romain chez les Gètes » (โอวิด กวีโรมันในหมู่ชาวเกเต). Courrier international (จดหมายระหว่างประเทศ), n° 1633, du 17 au 23 février 2022, p. 54.
Voltaire. Œuvres complètes de Voltaire, vol. 45B, […] D’Ovide, de Socrate […] (ผลงานสมบูรณ์ของวอลแตร์ เล่ม 45B, […] ว่าด้วยโอวิด ว่าด้วยโสกราตีส […]). Oxford : Voltaire Foundation, 2010.

Tristes และ Pontiques หรือกรุงโรม ณ ริมฝั่งทะเลดำ

ปริศนาแห่งความเสื่อมเสียพระทัย

บันทึกแห่งฤดูหนาวอันเป็นนิรันดร์ : โศกนาฏกรรมแห่งโทมิส

เผชิญหน้ากับความทุกข์ยาก

เพื่อศึกษาเพิ่มเติม

เกี่ยวกับ Pontiques (จดหมายจากปอนตุส)

คำอ้างอิง

ดาวน์โหลด

บันทึกเสียง

ผลงานตีพิมพ์

เกี่ยวกับ Tristes (ความทุกข์)

บทอ้างอิง

ดาวน์โหลด

บันทึกเสียง

ผลงานตีพิมพ์

บรรณานุกรม

Yoto Yotov

Traductions